مقاله ای در مورد هوای پاک

با نام و یاد خدای مهربان

از آنجائیکه دین مبین اسلام در مورد نظافت و پاکیزگی اهمیت به سزائی قائل شده است و نیز فرموده اند: " النظافه من الایمان " پاکیزگی از ایمان است......

با نام و یاد خدای مهربان

     از آنجائیکه دین مبین اسلام در مورد نظافت و پاکیزگی اهمیت به سزائی قائل شده است و نیز فرموده اند: " النظافه من الایمان " پاکیزگی از ایمان است.

     چنانچه امام رضا ( ع ) فرموده اند: از اخلاق ویژه ی پیامبران مخصوصاً پیامبر بزرگ اسلام حضرت محمد (ص) نظافت کردن بود و همچنین در کتاب (المستدرک) درباره نظافت و سنت غذا خوردن روایت شده است که شستن دو دست پیش از غذا و بعد از آن سنت رسول الله است. پس با این همه نظافت، چرا شغل رفتگری در میان مردم به شکل حقارت دیده می شود و کمتر به صحبت می آید. که این امر کاری بس ناپسند و خلاف شئونات اسلامی می باشد. این در حالی است که اگر چشم واقع بینانه ای داشته باشیم می توانیم ردپای رفتگران را در تمیز و پاکی محیط و شهرمان ببینیم. به حق آنها با داشتن کمی چشم داشتی از مردم به این کار دست می زنند و آلودگی را از شهرمان می زدایند. پس ما نباید با او بد رفتاری کنیم و بی انصافی نمائیم. بی شک، شغل رفتگری از مهمترین شغل های جامعه ها می باشد. که اگر آنها نباشند بیماری و آلودگی تمام مردم را می گیرد. پس به حق باید از این رفتگران زحمت کش به مناسبت های مختلفی از آنها تشکر نمود، همانگونه که ما از خیلی از اساطیر و پزشکان و انسانهای معروف و ... قدردانی بعمل می آوریم. به امید آن روز....

هدف کلی

دانش آموزان با رفتگر و وظایف او آشنا می شوند.

اهداف رفتاری؛ دانش آموزان در پایان درس بتوانند:

1- کار رفتگر را بیان کنند. ( شناختی – درک و فهم )

2- قسمتی از کار سنگین رفتگران به نمایش بگذارند. ( مهارتی ، حرکتی – اجرای مستقل )

3- درباره ی راههایی که می توان به رفتگر برای پاکی و تمیزی محیط اطراف خانه ی فرد کمک کنیم با یکدیگر صحبت و گفتگو کنند. ( شناختی – تجزیه و تحلیل )

4- یک یا دو وظیفه ی یک رفتگر را نام ببرند. ( شناختی ، دانشی )

5- با علاقه به شغل یک رفتگر نگاه کند و با او همدلی نماید. ( عاطفی )

روش ها و الگوهای تدریسی

روش تلفیقی: (پرسش و پاسخ، روش حل مسئله، تفکر استقرائی و نمایشی)

چینش کلاس:

بصورت گروهی، نعلی شکل (بصورت گروههایی 5 نفری با نام ها و اسطوره های ایرانی مانند: ابن سینا، خواجه نصیر الدین طوسی، زکریای رازی، فردوسی، سعدی و ...

وسایل و رسانه های مورد استفاده در تدریس: کتاب، تصاویر مربوط به درس، چند تصویر از محیط کثیف و چند تصویر از محیط تمیز .

ارزشیابی با سنجش آغازین

1- از دانش آموزان می پرسیم چه کسی اطراف ما را تمیز می کند.

2- چه کنیم تا محیطی تمیز داشته باشیم.

3- چه چیزی باعث آلودگی محیط می شود.

فعالیتهای قبل از شروع 2 دقیقه

سلام و احوال پرسی، حضور و غیاب، شروع کردن با یک حدیث

ایجاد انگیزه

این کار را می توان به دو صورت انجام داد.

1- توجه دانش آموزان را در زنگ های تفریح در مدرسه جلب کنیم و از آنها بخواهیم بخوبی مشاهده می کنند که دانش آموزان پس از صرف خوراکی، میوه و ... کاغذ، مقوا و دانه میوه را چه می کنند. آنها مشاهده می کنند که بیشتر دانش آموزان، زباله هایشان در کف حیاط ریخته و رها  می کنند و توجهی به کثیفی حیاط مدرسه ندارند.

2- و یا قبل از اینکه داشن آموزان وارد  کلاس بشوند محیط کثیف باشد که داشن آموزان با مشاهده کثیفی کلاس، این سوال ایجاد می شود که چرا کلاس مان کثیف است؟

ارائه درس

روش اول؛ حل مسئله

گام اول:«فهم مسئله»

در ابتدا چند تصویر متضاد از حیاط مدرسه، که یکی پر از آشغال و دیگری تمیز و پاکیزه است را به دانش آموزان نشان می دهیم.

گام دوم: «نقشه کشی»

پس از دانش آموزان می خواهیم توضیحی قابل قبول برای پاکیزگی و کثیفی حیاط مدرسه بیان کنند و همچنین برای همیشه حیاط مدرسه تمیز و پاکیزه داشته باشند چه باید بکنند. پس دانش آموزان برای این سوال، جوابهای مناسب پیدا می کنند.

گام سوم:

«اجرای نقشه» از دانش آموزان می خواهیم که در گروههای خود به فکر کردن و نقشه کشیدن درباره ی این مسئله بپردازند و هر گروه با یکدیگر مشورت می کنند تا به یک راه حلی قابل قبول و منطقی برسند. پس از دادن فرصتی 5 دقیقه به گروهها، با پرسش و پاسخ های مناسب آن ها را به دادن جوابی بهتر یاری می نمائیم. مانند معلم به گروه ابن سینا: به تصاویر مطمئناً خوب نگاه کرده اید. و شاید ریشه ی تمام این آلودگی ها کثیفی حیاط مدرسه، اتاق کلاس را دریافته اید. ولی باید به بصورت دقیق به این موضوع نگاه کرد.

گام چهارم:

«پس نگری» به نظر شما چرا دانش آموزان بعد از صرف خوراکی های خود حیاط مدرسه را کثیف می کنند؟

گام پنجم : «تجزیه و تحلیل»

گروه ابن سینا آقا به نظر ما تمامی دانش آموزان که این کار را انجام می دهند به هیچ وجه متوجه کثیف کردن حیاط مدرسه نمی شوند. و اگر از آنها بپرسید می گویند من حیاط به این بزرگی را کثیف نکرده ام. و در آخر خودشان نیز تعجب می کنند.

معلم؛ دانش آموزان گروه فردوسی، خوب فکر کنید و پس از مشورت به ما بگوئید: چه کارهایی باید انجام دهیم که دانش آموزان حیاط مدرسه را به این شکل کثیف و آلوده نکنند.

دانش آموزان پس از مدتی فکر کردن:

سرگروه فردوسی آقا ابتدا باید دانش آموزان را از عواقب آلودگی و کثیفی حیاط مدرسه، راهرو و اتاق آگاه کنیم و به آنها گوشزد نمائیم که این کار سلامتی شما را به خطر می اندازد و باعث ایجاد انواع بیماری ها در بین دانش آموزان می شود.

معلم به همه گروه ها نگاه می کند و می گوید: همه دانش آموزان با گروههای خود به یک راه حلی مناسب و منطقی برسند. آنها با یکدیگر مشورت و صحبت کردن مشغول هستند و همچنین در یک سر درگمی خاص برای رسیدن به یک جواب منطقی هستند.

گام ششم: استفاده از نیروی مناسب

نکته:از قبل (از یکی از دانش آموزان درخواست کرده بودم که خود را به شکل رفتگر در بیاورد.) که وارد کلاس شود. (استفاده از نیروی مناسب)

در این هنگام در به صدا در می آید و رفتگر وارد کلاس می شود. دانش آموزان بهت زده به او نگاه می کنند. چون رفتگر ما با همان لباس یکرنگ نارنجی و جاروی بلند وارد کلاس شده بود از دانش آموزان می خواهیم که با سکوت خود به صحبت های رفتگر گوش کنند.

رفتگر: همان گونه که پدر مدرسه، محیط مدرسه را از آلودگی پاک می کند من نیز کارم شبیه او است با این تفاوت که؛

رفتگر: من رفتگرم، همه مرا می شناسید، اما هیچ کس تا به حال درباره ی من چیزی نگفته و ننوشته است.

من رفتگرم؛ یعنی کسی که آلودگی را می روبد و پاک می کند پس همه ی مردم رفتگرند. چون همه زندگی خود را تمیز می کنند. درست است که مردم تنها خانه ی خود را تمیز می کنند. اما من علاوه بر آنها کوچه و محله ی دیگران را نیز تمیز می کنم.

من رفتگرم، آفتاب و آب و باد ، همکاران من هستند اما من هر روز صبح زودتر از خورشید از خواب بر می خیزم و به سر کار می روم.

من رفتگرم، اگر در نیمه های شب که هوا تاریک است یا اصطلاحا گرگ در میش صبح یک علامت راهنمایی را دیدید که حرکت می کند و در تاریکی می درخشد آن منم که با لباس مخصوص مشغول کارم من هر شب به در خانه ها می روم و زباله ها را جمع می کنم. اما کاش می توانستیم دل های بعضی از آدم ها را هم آب و جارو کنم. تا خودشان را برتر از دیگران ندانند. در آخر از همه ی مردم به خصوص شما دانش آموزان می خواهم که ما رفتگران زحمتکش را برای پاکیزگی هر چه بیشتر یاری نمایید.

روش استقرائی

از قبل معلم تصویرهایی مختلفی از تمیزی و کثیفی محیط اطراف آنها از قبیل، محیط کلاس، راهرو، حیاط مدرسه و ... را روی تخته سیاه نصب کرده و به آنها می گوید که به این تصاویر خوب و با دقت نگاه کنید.

دانش آموزان در گروههای خود شروع به بحث و گفتگو می کنند.

نکته: معلم نیز با سوال هایی که از پیش تعیین شده است از دانش آموزان سوال می کند. پسرم خوب به این تصاویر نگاه کنید و بگوئید این تصویرها از چه جهاتی با هم شبیه هستند و یا از چه جهاتی با هم فرق دارند. دانش آموز چون قبلاً در گروه خود مشورت کرده است به راحتی می تواند تصاویر تمیز را از تصاویر کثیف جدا کند.

معلم: چرا این تصویر ها را به دو دسته تقسیم کردی؟ از کجا فهمیدی که این تصویرها تمیز هستند و تصاویر های گروه بعدی کثیف هستند؟

دانش آموز: آقا این تصویرها آشغال ندارند پس تمیز هستند و آنهایی که آشغال دارند کثیف هستند.

معلم: چه کار باید می کردند که این تصویرهای کثیف، تمیز بودند؟

دانش آموز: باید در این تصویرهای کثیف نظافت را رعایت می کردند و کمتر آلودگی را ایجاد می کردند.

جمع بندی و نتیجه گیری و ارزشیابی

1- چه کارهایی باید انجام دهیم که کلاس و مدرسه ی تمیزی داشته باشیم؟

2- وظیفه ی رفتگر چیست؟

3- وظیفه ی ما در مقابل رفتگر چیست؟

4- برای اینکه محیط مدرسه و محیط یا تمیزی داشته باشیم چه پیشنهادی دارید؟

(در این جا هم بصورت انفرادی و هم بصورت گروهی می توان تعیین تکلیف کرد.)

1- تکلیف گروهی: یک روزنامه دیواری درباره ی نظافت محیط مدرسه و محیط خانه ی خود با گروههای خود درست کنند.

2- تکلیف انفرادی: انشایی درباره ی شرح وظایف یک رفتگر بنویسد.